Duurzaam ondernemen: het is een beetje een modewoord. Je kunt -en wilt- er tegenwoordig niet meer omheen. Maar kwam je 10 jaar geleden nog weg met een zinnetje onder je email: ‘denk aan het milieu voordat je deze email uitprint’, tegenwoordig is duurzaam ondernemen een serieuze en zware verplichting voor bedrijven geworden.
Wetgeving in de maak
In rap tempo zijn er in diverse landen en bij de EU wetgevingen in de maak, allen met als doel het bevorderen van duurzaamheid op allerlei gebieden Duitsland loopt voorop met het Lieferkettengesetz dat op 1 januari 2023 in werking is getreden. Deze wet heeft inmiddels al een update gehad: sinds 1 januari 2024 geldt de wet voor alle bedrijven die in Duitsland een (neven)vestiging hebben en meer dan 1.000 medewerkers hebben. Vanaf 1 januari 2025 kan die grens nog lager gaan liggen.
CSRD
Ook in januari 2023 is de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) in werking getreden. Op grond van deze verordening moeten bedrijven die rapportageplichtig zijn, in hun jaarrapport verantwoording afleggen over het behalen van hun duurzaamheidsdoelstellingen. Op 14 december 2023 hebben de Europese Raad en het Europese parlement overeenstemming bereikt over de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD), de Europese variant van het Lieferkettengesetz. De bedoeling is dat deze richtlijn voor grote bedrijven gaat gelden, maar doordat zij hun hele waardeketen moeten monitoren, geldt de richtlijn dus indirect voor het gehele bedrijfsleven.
Duurzaamheid wordt hiermee meer dan alleen een marketing term, het wordt een serieus aspect van de bedrijfsvoering dat op veel gebieden impact heeft. Ook en juist voor de MKB ondernemer. Hoe en op welke manier wordt in dit artikel uitgelegd, en ook geven we je tips hoe je op een goede manier inspeelt op deze trend en wat je juridisch kunt doen om ESG-compliant te worden.
Wat is ESG?
ESG staat voor Environmental, Social and Governance, in het Nederlands milieu, mens en bestuur. Het wordt ook wel onder de noemer ‘duurzaamheid’ samengevat. In zakelijke zin betekent het de duurzaamheid van een onderneming op alle gebieden, van de impact op het milieu tot de omgang met mensen in de hele supply chain.
ESG-wetgeving omvat alle wetten en regels op de onderwerpen milieu, mens en bestuur, wat heel breed is . Eigenlijk omvat het alles over de omgang van bedrijven met hun personeel, de impact die zij hebben op het milieu en de wijze waarop zij hun organisatie ingericht hebben en hun onderneming leiden. Als maatschappij vinden wij dat dit duurzamer en beter kan, en onze ethische normen hierover veranderen ook. Denk maar aan de discussies op social media over de misstanden in de mode-industrie, de intensieve veehouderij en het dumpen van afval in arme landen.
Het belang van ESG voor het MKB
Je zou als MKB ondernemer kunnen denken dat dit een ver van je bed show is. Dat dit vooral grote bedrijven raakt, bedrijven met fabrieken in lageloonlanden, die hun afval rechtstreeks in de rivier dumpen, hun werknemers 18 uur op een dag laten werken en in rap tempo aan het ontbossen zijn. Niets is minder waar. Want juist als MKB ondernemer heb je in de hand bij welke leverancier jij jouw componenten bestelt en door wie je jouw onderdelen laat assembleren. Jij hebt in de hand hoe je omgaat met jouw personeelsleden en hoe je omgaat met beschikbare energie en middelen. Bedrijven met een missie hebben in de huidige tijd een streepje voor, denk bijvoorbeeld aan de successen van Tony’s Chocolonely en Ben en Jerry’s.
Obstakels
Je hebt echter niet in de hand hoe jouw afnemers omgaan met ESG-thema’s terwijl je gelijktijdig ook de kosten in de hand moet houden. Switchen naar een andere leverancier die weliswaar qua ESG beter presteert maar misschien ook wel flink duurder is, klinkt nobel, maar kost je op de korte termijn misschien ook gewoon klanten. Dus wat is wijsheid? En dan is er die leverancier, die een verplichte jaarlijkse audit oplegt met allemaal vragenlijsten. Als je die allemaal zou invullen, liggen al je inkoopkanalen op straat en heeft die leverancier je helemaal niet meer nodig. Moet je dat maar gewoon accepteren?
Audits van klanten
Wie levert aan Duitse bedrijven heeft sinds 2023 misschien al een eerste audit gehad op ESG- aspecten. Of je hebt een aanvullende set voorwaarden op het gebied van naleving van ESG-wetgeving gekregen waar je akkoord mee moest gaan. Wil je meer hierover weten, lees dan vooral ons artikel over het Lieferkettengesetz.
Sommige vragenlijsten of audits gaan best ver: er worden vragen gesteld over jouw complete leveranciersketen inclusief namen en omzetten. Dat is bedrijfsgevoelige informatie die normaal gesproken zeker niet gedeeld mag worden. De vraag is dan ook hoe je hiermee zowel commercieel als juridisch gezien moet omgaan. Natuurlijk wil je de klant niet kwijt, maar aan de andere kant is inzage geven in jouw bedrijfsgeheimen ook een risico. De klant krijgt misschien informatie waarmee hij zelf concurrerende offertes kan opvragen, of je schendt je geheimhoudingsplicht naar je eigen leveranciers.
Het is goed om je te realiseren dat iedereen nieuw is met deze ESG-wetgeving, die deels zelfs nog in de maak is. Er is nog geen rechter die zich hierover heeft gebogen. Veel ondernemingen (en hun adviseurs) nemen op dit moment nog het zekere voor het onzekere en overvragen liever dan dat ze iets vergeten.
Van belang is het daarom om te weten welke wettelijke verplichting deze bedrijven hebben en welke niet, zodat je zelf kunt inschatten, welk deel van de auditvragen niet beantwoord hoeven te worden. Wij van LAW/FIRM helpen je daar graag bij. Wil je hierover meer weten of worstel je met een audit? Neem dan contact op met Esther Tromp, (E: esthertromp@law-firm.international, T: +31655741267).